Realizacja i przebieg kapitalizmu wolnokonkurencyjnego

Idea liberalizmu gospodarczego spowodowała żywiołowość w przedsiębiorczości, co wyraziło się masowym powstawaniem przedsiębiorstw produkcyjnych, usługowych i handlowych. W procesie tym państwo nie uczestniczyło bowiem jego rolę wykluczał liberalizm.

Podmioty gospodarcze rozwijały się nie podejmując żadnych działań kontrolnych w zakresie wielkości produkcji i bieżącego popytu. Wszyscy byli pewni sprzedaży swoich towarów i usług. Procesowi temu towarzyszyła masowa działalność inwestycyjna, narażająca się min. Emitowaniem akcji. Rozwinęły się też kredyty inwestycyjne.

Boom gospodarczy stał się powszechny. Nikt nie przewidywał załamania, wszyscy wierzyli w przychylność gospodarczą. Rzeczywistość gospodarcza w końcu lat dwudziestych okazało się jednak niebezpieczną, głównie z powodu przeinwestowania.

Brak modelu funkcjonowania przedsiębiorstw spowodował ich niekontrolowany rozwój, który w pierwszej fazie przynosił wszystkim przedsiębiorcom ogromne korzyści. Wynikało to z nienasyconego rynku w towary i usługi wcześniej nieznane. Stopniowo jednak zaczęły pojawiać się pierwsze oznaki nadprodukcji. Zostały one jednak zbagatelizowane. Sądzono bowiem, że są to trudności przejściowe.

Niebezpieczeństwo zjawiska nasilało się jednak, bowiem przedsiębiorcy i społeczeństwo nie zdawało sobie sprawy ze skali zbliżającego się zagrożenia. Nie istniały instytucje badające i kontrolujące wielkość podaży i skalę siły nabywczej. Cały rytm produkcji i sprzedaży opierał się na żywiołowych niekontrolowanych czynnikach ekonomicznych. Taka była bowiem istota kapitalizmu wolnokonkurencyjnego. Innego modelu nie znano, ani w praktyce ani w teorii.

W efekcie doszło do wielkiego kryzysu 1 października 1929 r. Wówczas to nastąpiło totalne załamanie wyrażające się w spadku wartości akcji w wyniku wcześniejszego przeinwestowania, pomimo sygnałów ostrzegawczych. Nadmiar nowych inwestycji spowodował nadprodukcję towarów i usług, za którą nie podążała na tą samą skalę siła nabywcza.

Bezrobocie to kolejny objaw kryzysu. Masowe, w ciągu kilku tygodni.

Patologie społeczne, inflacja, przechodząca w hiperinflację, spadek poziomu życia. Brak modelu naprawy sytuacji, co wytworzyło w społeczeństwie katastroficzne perspektywy. Niski poziom znajomości praw ekonomii pogarszał trudności. W tej trudnej sytuacji, państwo zmuszone zostało do podjęcia działań interwencyjnych, co dało początek kapitalizmowi państwowemu.