Zagro?enia ekologiczne w obszarze Morza Ba?tyckiego

• Ilo?? punkt�w ECTS: 2
• Przedmiot: Zagro?enia ekologiczne w obszarze Morza Ba?tyckiego
• Prowadz?cy: dr in?. Marcin Pig?owski
• Ilo?? godzin: 1 tygodniowo, 15 w semestrze
• Dzie? / godzina: ?roda, 15:00 – 17:00 (2 po?owa semestru)

Tre?? przedmiotu:

Podstawowe definicje

Gospodarka, spo?ecze?stwo, ?rodowisko, ekorozw�j a rozw�j zr�wnowa?ony, kapita? spo?ecze?stwa, emisja, zanieczyszczenie, zapobieganie zanieczyszczeniom

Zagro?enia dla ?rodowiska naturalnego

Zagro?enia globalne: zmiany klimatu, zanikanie warstwy ozonowej; zagro?enia krajowe: powietrza, w�d, powierzchni ziemi, r�?norodno?ci biologicznej (bior�?norodno?ci) i las�w, zwi?zane ze ?rodowiskiem miejskim

Prawne i pozaprawne rozwi?zania w dziedzinie ochrony ?rodowiska

Rozwi?zania prawne w zakresie ochrony ?rodowiska na ?wiecie, rozwi?zania prawne w zakresie ochrony ?rodowiska w Polsce i zasady ochrony ?rodowiska, finansowanie inwestycji w dziedzinie ochrony ?rodowiska w Polsce, fundusze ekologiczne, zagraniczne ?rodki pomocowe

Surowce i ?r�d?a energetyczne

Surowce mineralne a surowce energetyczne – podzia?, ?r�d?a energetyczne nieodnawialne i odnawialne – podzia?, ?r�d?a nieodnawialne, ?r�d?a odnawialne

Morze Ba?tyckie – podstawowe zagadnienia

Podstawowe informacje, historia, obszary, bilans wodny, warunki ?rodowiskowe, g??boko?ci, temperatura, zasolenie, natlenienie, wiatry, flora i fauna, pa?stwa nadba?tyckie

Zanieczyszczenia Morza Ba?tyckiego – uj?cie og�lne

Przyczyny wyst?powania zanieczyszcze?, problemy ?rodowiskowe, przenikanie azotu i fosforu, ?r�d?a azotu i fosforu, problemy z pomiarem ilo?ci wprowadzanego azotu i fosforu

Zanieczyszczenia Morza Ba?tyckiego z obszaru Polski

Drogi przenikania, zanieczyszczenie z Wis?y, Odry i rzek przymorza – zestawienie og�lne, BZT5, ChZT, azot, fosfor, metale ci??kie, substancje radioaktywne

Ochrona Morza Ba?tyckiego w prawie mi?dzynarodowym

Konwencja o Ochronie ?rodowiska Morskiego Obszaru Morza Ba?tyckiego z 1974/1992 r. (Konwencja Helsi?ska) → Komisja Helsi?ska (HELCOM), Konwencja MARPOL 1973/1978, Konwencja o zapobieganiu zanieczyszczaniu przez zatapianie odpad�w i innych substancji z 1972 r.

Rolnictwo

Nawozy mineralne, eutrofizacja w�d, pestycydy, wp?yw na atmosfer?, wp?yw na gleb?, niedob�r wody, bior�?norodno??

Le?nictwo

Podstawowe informacje, wymagania dla zr�wnowa?onego le?nictwa, ?wiadectwa i certyfikaty

Rybo?�wstwo

Morze Ba?tyckie jako ?rodowisko dla ryb, zmiany liczebno?ci niekt�rych gatunk�w ryb, hodowla ryb

Czystsza produkcja

Czystsza produkcja – definicja, przyk?ady rozwi?za?

Transport

Zanieczyszczanie powietrza, zanieczyszczanie w�d, ha?as, zu?ycie energii, instrumenty ekonomiczne, transport morski

Ludno??

Rozmieszczenie ludno?ci w Europie, j?zyki w Europie, ludno?? w krajach nadba?tyckich (ilo?? mieszka?c�w, rozrodczo??, ?miertelno??, ?rednia d?ugo?? ?ycia), struktura wieku ludno?ci w Niemczech, Polsce i Turcji, rozmieszczenie ludno?ci w obszarze Morza Ba?tyckiego, najwi?ksze miasta nadbrze?ne nad Morzem Ba?tyckim, zr�wnowa?ony rozw�j w miastach

Warunki zaliczenia:

zaliczenie

Literatura:

• Nowy s?ownik j?zyka polskiego PWN. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002
• S?ownik wsp�?czesnego j?zyka polskiego. Wydawnictwo Wilga, Warszawa 1996
• Nowa encyklopedia powszechna PWN. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992
• Cambridge international dictionary of English. Cambridge University Press 1995
• PN-EN ISO 14001:2005 Systemy zarz?dzania ?rodowiskowego. Specyfikacja i wytyczne zastosowania
• PN-ISO 14050:2004 Zarz?dzanie ?rodowiskowe – Terminologia
• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony ?rodowiska, Dz.U. 2001, nr 62, poz. 627, z p�?n. zm.
• Raport ko?cowy z realizacji pracy „Opracowanie modelu wdro?eniowego wska?nik�w zr�wnowa?onego rozwoju na poziomie wojew�dzkim w ramach banku danych regionalnych” – synteza (kierownik zespo?u: T. Borys). Regionalny o?rodek ekorozwoju fundacji karkonoskiej, Jelenia G�ra – Warszawa 2003
• Borys T. (praca zb. pod red.): Wska?niki ekorozwoju. Wydawnictwo Ekonomia i ?rodowisko, Bia?ystok 1999
• G�rka K., Poskrobko B., Radecki W.: Ochrona ?rodowiska. Problemy spo?eczne, ekonomiczne i prawne. Pa?stwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1995
• Johansson A.: Czysta technologia. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 1997
• Strategia zr�wnowa?onego rozwoju Polski do 2025 roku. Projekt za?o?e?. Ministerstwo ?rodowiska, Warszawa 1999
• Word Commission on Environment and Development. Our common future. Oxford University Press, 1987
• Fiedor B. (red.): Podstawy ekonomii ?rodowiska i zasob�w naturalnych. Wydawnictwo C.H. BECK, Warszawa 2002
• PN-ISO 4225:1999 Jako?? powietrza – Zagadnienia og�lne – Terminologia
• Zeszyty 1-10 serii „Zr�wnowa?ony region Ba?tyku”, WNT „EcoEdycja”, Katowice 1999
• Podgajniak T., Jaworski R., Dygas-Cio?kowska L.: Podstawowe problemy ochrony ?rodowiska w Polsce. Raport wska?nikowy. Narodowa Fundacja Ochrony ?rodowiska, Warszawa 2000
• IEC Guide 109:1995 Aspekty ?rodowiskowe – W??czanie do norm wyrob�w elektrotechnicznych
• Rocznik Statystyczny Rzeczpospolitej Polskiej 2002. Zak?ad Wydawnictw Statystycznych, Warszawa 2002
• Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowi?zkach przedsi?biorc�w
  w zakresie gospodarowania niekt�rymi odpadami oraz o op?acie produktowej i op?acie depozytowej, Dz.U. 2001, nr 63, poz. 639, z p�?n. zm.
• Lewandowski J.: Zarz?dzanie ?rodowiskiem w przedsi?biorstwie. Wydawnictwo Politechniki ?�dzkiej, ?�d? 2000
• Mizak J.: Informacja o rezultatach ?wiatowego Szczytu ws. Zr�wnowa?onego Rozwoju w Jahannesburgu. Departament Wsp�?pracy z zagranic?. Ministerstwo ?rodowiska, Warszawa 2002
• Radziejowski J., Burger T., B?aszczyk P.: Stan ?rodowiska w Polsce. ?rodowisko w Polsce w latach 1989 – 2000. Wybrane problemy. Narodowy Fundusz Ochrony ?rodowiska i Gospodarki Wodnej, Warszawa 2002
• Agenda 21 – 10 lat po Rio. Raport podsumowuj?cy lata 1992 – 2002. Narodowa Fundacja Ochrony ?rodowiska, Warszawa 2002
• Polityka ekologiczna pa?stwa na lata 2002-2003 z uwzgl?dnieniem perspektywy na lata 2007-2010. Rada Ministr�w, Warszawa 2002
• Paczuski R.: Prawo ochrony ?rodowiska Unii Europejskiej w zarysie. Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa „Dom Organizatora”, Toru? 1999
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483
• Tyszecki A. (red.): Nowe regulacje dotycz?ce ocen oddzia?ywania na ?rodowisko oraz dost?pu do informacji o ?rodowisku i jego ochronie. EKO-KONSULT, Gda?sk 2001
• PN-EN ISO 14004:1998 Systemy zarz?dzania ?rodowiskowego. Og�lne wytyczne dotycz?ce zasad, system�w i technik wspomagaj?cych
• Raport „Stan ?rodowiska w Polsce w latach 1996-2001”. Biblioteka Monitoringu ?rodowiska, Inspekcja Ochrony ?rodowiska, Warszawa 2003, str. 142-152
• Agenda 21. 10 lat po Rio. Narodowa Fundacja Ochrony ?rodowiska, Warszawa 2001
• Sea Environment Proceedings No. 100. Nutrient Pollution to the Baltic Sea in 2000 Helsinki Commission. Baltic Marine Environment Protection Commission
• The Baltic Sea Action Plan. A new environmental strategy for the Baltic Sea region Helsinki Commission. Baltic Marine Environment Protection Commission
• Geograficzny Atlas ?wiata. Res Polona, ?�d? i Westermann, Braunschweig
• Murator, nr 2/2006
• Dzie? Ziemi, dodatek do Dziennika Ba?tyckiego, 22-23.04.2006
• Lewandowski W. M., 2001, Proekologiczne ?r�d?a energii odnawialnej. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa
• Czerwi?ski A. A., 1998, Energia j?drowa i promieniotw�rczo??. Oficyna Edukacyjna Krzysztof Pazdro, Warszawa
• Chmielniak T. J, 2004, Technologie energetyczne. Wydawnictwo Politechniki ?l?skiej, Gliwice
• Andrzej Sitek, 2005, Walenie pod ochron?, Nasze Pomorze, 4/2006, str. 11