Następstwa ekonomiczne odkryć geograficznych

Udana wyprawa Kolumba w 1492 r. zapoczątkowała politykę grabieży i podboju kontynentu Ameryki.

W ślad za pierwszą wyprawą Kolumba, poszły następne, które przy pomocy oręża, dokonały grabieży ogromnych bogactw Inków, Majów i Azteków. W ciągu 50 lat zrabowano cały majątek wspomnianych ludów, które następnie zostały wymordowane. Było to największa w dziejach ludobójstwo. Najstarsze osiągnięcia w polityce kolonialnej odniosły:

• Hiszpania
• Portugalia
• Holandia
• Anglia
• Francja

Polityka podboju przyniosła kapitał początkowy

Gospodarka feudalna nie była zdolna strukturalnie do wytworzenia kapitału początkowego w skali makro. Dopiero bogactwa Ameryki (złoto, srebro, kamienie szlachetne) masowo zagrabione i sprowadzone do Europy stworzyły podłoże pod rozwój handlu, który stał się masowy. Rządzący mogli już emitować pieniądz (bić monety) za które kupowali dobra materialne sprowadzane przez kupców.

Cyrkulacja pieniądza

Handel prowadzący przez mieszczan z feudałami (elity rządzące) w oparciu o kapitały „amerykańskie” doprowadził do ich transferu w posiadanie kupców, którzy z kolei podjęli ryzyko ich inwestowania w statki i towary, z nadzieją na zyski. W ten sposób doszło do pierwszej masowej cyrkulacji pieniądza, której ryzyko stało się główną siłą napędową i nadzieją na zyski.

Elity feudalne wchodząc w posiadanie kapitału początkowego, dysponowały siłą nabywczą, którą wykorzystywali sprytni kupcy.

Organizacja handlu

Wzdłuż wybrzeży zachodnich Afryki pojawiły się faktorie, tj. małe porty zaopatrujące statki w żywność i wodę. Następnie pojawiły się organizacje zrzeszające kupców, właścicieli statków, kompanie handlowe, które organizowały wyprawy zapewniające im bezpieczeństwo żeglugi, sprawny odbiór towarów, a następnie jego sprzedaż.

Giełdy handlowe

Handel lądowy wyrażający się organizacją giełd towarowych, które odbywały się przed lub po wielkich świętach religijnych, stały się tradycją (ustną) przekazywaną z pokolenia na pokolenie. Organizowane były w stałych miejscach, na ogół w pobliżu wielkich miast. Niekiedy jednak na skrzyżowaniach szlaków, aby w ten sposób ułatwić transport towarów. Trwały po kilka tygodni i stanowiły wielką atrakcję.

W zakresie wymiany towarowej, informacyjnej i obrzędowej, po raz pierwszy giełdy upowszechniły zwyczaj masowego kupowania towarów w nadziei osiągnięcia zysku w sprzedaży detalicznej (rynkowej).

Sprzedaż detaliczna

Sprzedaż detaliczna w miastach, na rynkach i ulicznych straganach – źródło dochodu dla drobnych mieszczan.

Sprzedaż hurtowa i detaliczna stała się możliwa w wyniku wykorzystania transportu kołowego, konnego oraz śródlądowego. W związku z tym, rozwinęła się produkcja barek rzecznych oraz zaprzęgów konnych.

Przedmiotem wymiany handlowej były:

• jedwab
• bawełna
• barwniki (indygo, purpura)
• kawa, kakao, herbata
• perły
• broń, proch
• miód
• spirytus, piwo
• skóry
• drewno
• artykuły rolne

W sumie przejęcie przez mieszczaństwo handlu, co stało się możliwe w wyniku odkryć geograficznych, pchnęło naprzód technikę transportu morskiego, eliminując prosty statek koga na rzecz trzy razy większej karaweli z ożaglowaniem łacińskim (trójmasztowce). Szybkość transportu towarów z Indii decydowała o wielkości zysku, np. pierwsi z transportem herbaty osiągali na giełdzie londyńskiej najwyższe ceny – zaczęły w ten sposób decydować prawa ekonomiczne, tj. popyt i podaż.

Mieszczaństwo bogacąc się na handlu, odczuwało coraz większą potrzebę usprawnienia jego organizacji w zakresie obsługi finansowej. Wytworzyło to zapotrzebowanie na banki (których wcześniej nie było), towarzystwa finansowe i ubezpieczeniowe

Oprócz pieniądza, w obrocie pojawiły się weksle – rodzaj papieru wartościowego, którego właściciel zobowiązywał się do uregulowania płatności w określonym terminie i w określonej sumie. Były przedmiotem obrotu towarowego, poświadczone przez wspomniane towarzystwa finansowe lub ubezpieczeniowe.